W najbliższą niedzielę (17 września) odbędzie się kolejna – 78. rocznica bitwy pod Olszewem (gmina Brańsk). Uroczystości będą miały miejsce – jak co roku – przy pomniku odsłoniętym 38 lat temu.
To właśnie tam, w nocy z 13 na 14 września 1939 roku, doszło do starcia pomiędzy Suwalską Brygada Kawalerii, która szła od strony Hodyszewa a niemieckim oddziałem pancernym. Marsz SBK–u do północy przebiegał bez zakłóceń. Na wschodnich obrzeżach wsi Brygada natknęła się na nieprzyjaciela. Polacy rozpoczęli atak. Początkowo zaskoczeni Niemcy bronili się bez skutku. Dopiero po jakimś czasie przystąpili do walki przy użyciu czołgów i samochodów pancernych. Bitwa trwała kilka godzin. Mimo poświęcenia się, polscy wojskowi nie przewyższyli wroga. W akcie zemsty za poniesione straty zabito mężczyzn. Kobiety i dzieci kazano zostawić. Żołnierze niemieccy spalili wszystkie budynki mieszkalne i zabudowania gospodarskie.
Według źródeł Instytutu Pamięci Narodowej pod Olszewem przeciwnik stracił około stu różnego rodzaju pojazdów, tyle samo żołnierzy. Po stronie polskiej poległo ponad 50 żołnierzy i oficerów, a powyżej stu było rannych. Zginęły 53 osoby cywilne oraz 30 jeńców.
Pamięć o tym wydarzeniu i ofiarach przetrwała do dziś dzięki mieszkańcom wsi i pobliskich miejscowości, którzy rokrocznie przybywają wraz z gośćmi na kolejne rocznice. A także dzięki Bożenie Pierzchało, miejscowej historyk, opiekunce Izby Pamięci Narodowej w Wyszkach, propagatorce pamięci o bitwie olszewskiej, autorce pracy magisterskiej na temat tej bitwy i pielęgnowaniu tradycji.
Tegoroczne uroczystości rozpoczną się mszą świętą w południe. Następnie zostaną złożone kwiaty pod pomnikiem. W programie również piknik historyczny, przywitanie gości i rekonstrukcja bitwy w wykonaniu Szwadronu Honorowego 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. J. Kozietulskiego. Obchody zakończą się apelem poległych o godzinie 20.00.
Rafał Górski
Psycholog Białystok 
Strony internetowe