Hajnówka – wiadomości, informacje, historia, turystyka, atrakcje

Najstarsze spotykane ślady obecności ludzkiej na terenie Hajnówki pochodzą z neolitu. Przenikanie się różnorodnych kultur świadczy o zróżnicowaniu ludności ówcześnie zamieszkującej ten teren.

Hajnówka. Początki osadnictwa

We wczesnym średniowieczu występowały tu wpływy ludów bałtyckich i słowiańskich. W późniejszym okresie nastąpiło przenikanie się ludności polskiej i ruskiej jako efekt zmiennej dominacji różnych kierunków osadniczych. Tak więc w VIII-X wieku napływowa ludność z terenu Mazowsza zajęła teren Górnej Narwi.

 

Osadnictwo ruskie z Xl – XII wieku opanowało stopniowo ziemie nad środkowym Bugiem i Górną Narwią. W XIII wieku rozwój osadnictwa na tym obszarze zatrzymały najazdy: jaćwieskie, litewskie, krzyżackie oraz tatarskie. Zniszczony wojnami pas ziem, rozciągający się od dolnego Niemna na północy, poprzez Biebrzę, Narew, aż po błota Prypeci ponownie zajęły lasy. Stabilizacja polityczna pod koniec XIV wieku sprawiła, iż tereny na których leży obecnie Hajnówka znalazły się w Wielkim Księstwie Litewskim.

Hajnówka a Puszcza

W XV wieku rozpoczął się proces kształtowania się nowej struktury własności ziemi – zwarte obszary leśne podzielono na części nazwane puszczami. Podlegały one zamkom i dworom panującego.
W XVI wieku za panowania Zygmunta Augusta, rozpoczęto na Podlasiu porządkowanie stosunków własnościowych.Działania te, wywarły także wpływ na przestrzenne rozmieszczenie ludności. Powstanie i rozwój Hajnówki ściśle wiąże się z dziejami Puszczy Białowieskiej. Jej właściciele, początkowo wielcy książęta litewscy, a potem królowie polscy otaczali ją szczególną ochroną. Powstał łańcuszek osad otaczających Puszczę. Inwentarz Leśnictwa Białowieskiego z 1670 r. informuje, że na uroczysku Skarbosławka osadzono strażnika leśnego Krzysztofa Haynaw. W 1709 r. po raz pierwszy pojawiła się nazwa Haynowszczyzna.

Hajnówka a wpływ cara

Po III rozbiorze Puszcza Białowieska znalazła się pod zaborem rosyjskim. W 1856 r. utworzono Leśnictwo Hajnowskie. W pobliżu mostu zbudowano siedzibę leśniczego i osadzono kilka rodzin chłopskich dla potrzeb leśnictwa. Przydzielono im działki ziemi ornej. Powstała wieś Hajnówka, zaprzestano używania nazwy Hajnowszczyzna.

 

W roku 1888 r. Puszcza weszła w skład apanaży carskich i do I wojny światowej, została podporządkowana sprawom łowiectwa carów rosyjskich. Na terenie dzisiejszego Soboru Świętej Trójcy wybudowano nowy

budynek Nadleśnictwa. W 1894 r. doprowadzono tu kolej z Bielska Podlaskiego, przedłużoną w 1897 r. do Białowieży, do carskiego pałacu myśliwskiego.

Zobacz też: