Początek XX wieku w Białymstoku to prawdziwa zawierucha historyczna. Przypomnijmy, że cały kraj był pod okupacją do 1918 roku. Białystok zaś jeszcze dłużej. Białystok na początku poprzedniego stulecia był miastem typowo robotniczym. Niezadowoleni ze swoich warunków pracy robotnicy podejmowali strajki. W 1905 roku wybuchła prawdziwa rewolucja. Jednakże została stłumiona przed wojsko i policję.
Później krwawa passa Białegostoku trwała. Rok później władze przeprowadziły pogrom Żydów. Zginęło wówczas 88 osób. Cały pogrom bez wątpienia był zainspirowany przez rosyjskie władze. Najpierw pierwszy raz od 65 lat pozwolono przeprowadzić katolikom procesję na Boże Ciało. W czasie jej trwania wybuchła bomba. Zginęła jedna osoba. W tym samym czasie trwał pochód zorganizowany przez władze rosyjskie dla uczczenia wcielenia unitów do prawosławia. Ogłoszono, że podczas pochodu ktoś strzelał. Rosjanie oskarżyli o zamachy Żydów i przeprowadzono chaotyczny pogrom. Największe walki trwały w okolicach dworca kolejowego.
Po tych zdarzeniach Białystok odetchnął na kilka lat. 1915 rok w historii Białegostoku był naprawdę niezwykły. Miasto okupowali od dłuższego czasu Rosjanie. Nagle miasto zajęły wojska niemieckie i pozostały w nim już do końca wojny. W tym okresie powstało bardzo wiele interesujących zdjęć ukazujących życie miasta (foto u góry pokazuje ludzi przy przybudówce na Rynku Kościuszki). Nawet powstał album fotograficzny Macieja Wolskiego “1915. Białystok”. Na ulicach miasta panował wtedy prawdziwy mętlik językowy. Można było usłyszeć rozmowy po polsku, rosyjsku, niemiecku i jidysz.
Białystok zyskał niepodległość 19 lutego 1919 roku. Jednakże już w 1920 roku miasto zostało znów zajęte przez Rosjan. Tymczasowo utworzono komitet rewolucyjny i czekali aż Rosjanie zajmą Warszawę. Jednakże tak się nie stało. 22 sierpnia 1920 roku – 1 i 5 pułk piechoty legionów odcięły w Białymstoku drogę wycofującym się oddziałom armii rosyjskiej. Wojska okupanta zostały rozbite, a do niewoli trafiło ponad 7 tysięcy żołnierzy!
Psycholog Białystok 
Strony internetowe