Kiedy obserwuje się Białystok w cyklu 4 pór roku, to do tej pory można było zauważyć takie oto prawidłowości: latem intensywne koszenie każdego kawałka trawy, jesienią dmuchanie i grabienie liści, zimą odśnieżanie i intensywne solenie, zaś wiosną nasadzenia. A gdyby tak Wam powiedzieć, że nie trzeba ani kosić, ani grabić i zdmuchiwać, ani odśnieżać i solić. Jedynie warto sadzić. To może Wam się wydawać dziwne, ale jeżeli popatrzycie na to logicznie, to szybko dostrzeżecie, że te wszystkie czynności powodują jedynie stratę pieniędzy. Korzyści w tym nie ma żadnych.
Nie kosić trawy
Niekoszenie trawy pozwala na rozwinięcie się dzikim roślinom, owadom, takim jak pszczoły, motyle i inne owady, które dbają o zapylanie. Daje im to dostęp do pożywienia i schronienia, co z kolei przyczynia się do ochrony bioróżnorodności. Ponadto koszenie trawy w miastach wymaga znacznych nakładów pracy, czasu i kosztów związanych z zakupem i utrzymaniem sprzętu oraz paliwem. Pozostawienie trawy nienaruszonej może przyczynić się do oszczędności tych zasobów. W konsekwencji mamy też redukcję emisji gazów cieplarnianych i ogranicza emisje dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń powietrza. Jeżeli uważacie, że to jest fanaberia – to możecie sami sprawdzić na własnej skórze. Wystarczy termometr. W centrum Białegostoku potrafi być o około 2 stopnie więcej niż na jego obrzeżach. Niby nic, ale z biegiem lat będzie coraz goręcej, więc działać trzeba teraz.
Dzika trawa i rośliny korzeniowe mogą przyczynić się do utrzymania zdrowej struktury gleby oraz zatrzymywania wody opadowej, a to pomaga w zapobieganiu erozji gleby. Jeżeli spojrzymy na rzekę Białą i jej niski stan, to szybko się przekonamy dlaczego to takie ważne. Nieskoszona trawa może też pomóc w zatrzymywaniu zanieczyszczeń z opadów deszczu, zapobiegając tym samym zanieczyszczeniu gruntu.
Jest jeszcze kwestia estetyczna. Niektórzy ludzie uważają, że dzika, niekoszona trawa ma swój urok i dodaje naturalnego piękna miejscom w mieście. Może to stworzyć bardziej przyjazne dla ludzi otoczenie. Jeżeli pamiętacie Białystok z lat 90. To wszędobylska zieleń upiększała szare i smutne miasto.
Nie grabić liści
Podobne korzyści daje także niegrabienie liści jesienią. Oprócz ochrony owadów, schronienie mają także małe zwierzęta. Ponadto liście stanowią naturalny materiał organiczny, który po rozkładzie wzbogaca glebę w składniki odżywcze. To z kolei przyczynia się do poprawy struktury gleby, zwiększenia jej zdolności do zatrzymywania wody i zapewnia lepsze warunki dla roślin. Nie będziemy tu rozwijać po raz kolejny argumentów ekonomicznych, bo są oczywiste. Ważniejsze jest to, że liście pomagają w zatrzymaniu erozji wodnej i wietrznej. Chroni to teren przed utratą składników gleby i degradacją terenu. Pozostawienie liści przy korzeniach roślin może pomóc w regulowaniu temperatury gleby i utrzymywaniu jej wilgotności. To korzystne dla korzeni i ogólnego zdrowia roślin.
Tu także można użyć argumentu estetyki otoczenia. Liście na trawnikach lub pod drzewami w okresie jesieni dodają uroku krajobrazowi. Mogą tworzyć naturalne dywany o różnych kolorach, co jest cenione za swoją piękność. Wystarczy przejść się do Parku i Lasu Zwierzynieckiego, by zobaczyć to na własne oczy.
Nie odśnieżać i nie solić
Tutaj warto zaznaczyć, że nieodśnieżanie ulic doprowadziłoby do paraliżu, ale jeżeli przypomnimy sobie ostatnie zimy to odśnieżanie też nic nie dało i paraliż następował. Wynikało to z braku odpowiednich zasobów, które mogłyby zniweczyć skutki siły natury. Warto jednak rozważyć ograniczenia solenia i odśnieżania w niektórych miejscach. Szczególnie tam, gdzie rządzi natura. Mowa tu przede wszystkim o parkach i innych tego typu miejscach. Wbrew pozorom ścieżki w nich nie muszą być odśnieżane. Takie Planty czy ogrody Pałacu Branickich z powodzeniem mogłyby tego nie mieć.
Używanie soli do odśnieżania i rozprawiania się z gołoledzią może wprowadzać duże ilości soli do gleby i wód gruntowych. To może prowadzić do zanieczyszczenia wód i szkodliwego wpływu na rośliny oraz organizmy wodne. Ponadto wydobywanie, przechowywanie i rozprowadzanie soli na chodnikach wiąże się z kosztami i zużyciem energii. Pozostawienie śniegu i lodu w parkach i innych podobnych miejscach może pomóc zaoszczędzić zasoby finansowe i energię. Ponadto w ten sposób ochronimy też swoje buty.
Wracamy do liści
Brak odśnieżania prawdopodobnie skończyłby się wielką awanturą, bo nie ma co się oszukiwać – wszyscy uwielbiają wygodę, zaś natura jest dla nich drugorzędna. Podobnie w Polsce zdecydowanie więcej fanów jest nieustannego koszenia trawy. Wygolona zieleń jest piękna i inne argumenty, że nie warto, nie są w ogóle przyswajane. Ale małymi kroczkami coś też się zmienia. Miasto Białystok pozytywnie zaskoczyło ogłaszając, że nie zamierza grabić liści. Gdyby jeszcze w jego ślad poszły spółdzielnie mieszkaniowe, które pieniędzmi swoich mieszkańców tak zarządzają, jakby palili nimi w piecach.
W tym sezonie jesienno-zimowym liście nie zostaną wygrabione w następujących miejscach:w zabytkowym Parku Lubomirskich, w zabytkowym Parku Konstytucji 3 Maja, w zabytkowym Parku Starym im. Księcia J. Poniatowskiego, w Parku Centralnym przy ul. K. Kalinowskiego, na terenie Skweru Armii Krajowej wokół Pałacyku Gościnnego, na terenie Skweru im. Wł. Zankiewicza i na terenie bulwarów przy ul. Z. Herberta. Gdyby miasto w tych samych miejscach zimą nie odśnieżało, a latem nie kosiło – to byłoby idealnie!
Psycholog Białystok 
Strony internetowe