Polscy muzułmanie żyją na Podlasiu od setek lat

Tatarzy to grupa etniczna wyznania muzułmańskiego licząca blisko 6 mln ludności. W Polsce narodowość tatarską deklaruje 2 tys. osób. Zdecydowana większość z nich żyje na Podlasiu, głównie w Białymstoku i powiece sokólskim. Skąd przybyli ich przodkowie?

Mniejszość tatarska już w XIV w. zasiedliła tereny Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dobrze sprawdzali się na polach bitewnych wchodząc w skład polskich oddziałów. W zamian za wzorową służbę otrzymywali ziemie, co umożliwiło już powstanie pierwszych tatarskich gospodarstw czy folwarków. Właściwe osadnictwo Tatarów rozpoczęło się dzięki Janowi III Sobieskiemu. Z upływem lat osady tatarskie rozrastały się, zachowując przy tym odrębność religijną i kulturową. Dziś symbolem  dziedzictwa tatarów są głównie meczety i mizary (cmentarze).

Pozostałości po kulturze grupy etnicznej odnajdziemy na tzw. szlaku tatarskim. Łączy on kilkanaście podlaskich wsi i miejscowości. Najważniejsze ośrodki to Białystok, Sokółka, Bohoniki i Kruszyniany. Cały szlak można z łatwością pokonać rowerem, a to dzięki dobrze przygotowanym ścieżkom. Najważniejszym zabytkiem przyciągającym rzeszę turystów jest bez wątpienia meczet w Bohonikach, pochodzący z drugiej połowy XIX w. Czterospadowy dach budynku zakończony jest tradycyjnym minaretem z półksiężycem. Wnętrze budowli składa się z trzech części. Ta największą przeznaczono dla mężczyzn, najmniejszą – kobietom. Przedsionek ma zaś wspólny charakter. Centralny punkt męskiej sali stanowi mihrab – wnęka w ścianie zwrócono w kierunku świętej dla muzułmanów Mekki. Istotne znaczenie posiada też minbar, swojego rodzaju miejsce do wygłaszania kazań. Używa się go wyłącznie podczas piątkowej popołudniowej modlitwy. Wnętrze meczetu ozdobiono motywami pnącej winorośli. Na ścianach powieszono obrazy przedstawiające święte miejsca dla islamu. Szczególnie wrażenie robią wykaligrafowane cytaty z wersami Koranu.