Co zwiedzać, gdy dojedziemy pociągiem do Walił? W pobliżu jest wiele atrakcji!

W piątki, sobotę i niedzielę. W te dni do końca września będzie kursować specjalny pociąg turystyczny z Białegostoku do Walił. Jest to atrakcja, która cieszy się zainteresowaniem – spacerowiczów i rowerzystów. Pierwszy pociąg rusza już dzisiaj. Pociąg wyjeżdża z Białegostoku, z dworca głównego. Robi jeszcze postój na dworcu Białystok – Fabryczny, a potem jedzie przez Kuriany, Zajezierce, Żednię i Sokole mijając piękne, malownicze tereny Puszczy Knyszyńskiej. Ostatnim przystankiem są Waliły koło Gródka.

 

Warto jednak pamiętać, że wyjazd w piątek raczej łączy się z brakiem możliwości powrotu tego samego dnia. Chyba, że chcecie się tylko przejechać, bo pociąg startuje o 15:50, dojeżdża na miejsce o 16.40, a wraca do Białegostoku o 16:55. Trochę lepiej jest w soboty i niedzielę, bo pociąg przemierza trasę 2 razy – rano o 8:55 oraz o 15:50. Dlatego jeżeli wybierzemy się porannym połączeniem to możemy pozwiedzać okolicę od godz. 9:45 do 16:55.

 

W okolicy możemy zwiedzić przede wszystkim Gródek, gdzie znajduje się zalew oraz przepiękna cerkiew. Jest też obok Michałowo, gdzie również znajduje się zalew i kolejna piękna cerkiew. Można też wybrać się na wycieczkę po Puszczy Knyszyńskiej. Jeżeli weźmiemy ze sobą rowery to można przejechać nią aż do Krynek oddalonych 22 km od Walił. Znacznie bliżej, bo 15 km od stacji znajdują się tatarskie Kruszyniany. Jeżeli planujemy tam nocleg, to możemy w ramach aktywnego odpoczynku przejść się tam piechotą. Wycieczka zajmie nam około 3,5 godziny. 10 km od Wali znajduje się przepiękne miejsce w Puszczy – Wyżary. Tam jest zarówno zbiornik wodny, wiata do grillowania jak też kładka na malowniczym bagnie. Naprawdę warto to zobaczyć.

 

Dawniej trasa kolejowa, którą jeździ pociąg do Walił prowadziła do samej Moskwy. Dziś na granicy z Białorusią w Gobiatach stoi zamknięte, graniczne przejście kolejowe. Miejmy nadzieję, że kiedyś będzie jeszcze otwarte zaś pociągiem będzie można dojechać do pobliskiego Wołkowyska. To jednak póki co sfera fantazji. Białoruskie władze otworzyły się na Polskę – znosząc potrzebę posiadania wizy, by zwiedzać zachodnią część kraju, ale póki co można to w zasadzie robić na własną rękę. Jedynym wyjątkiem jest regularne połączenie kolejowe z Grodnem, do którego można dojechać bez przesiadek nawet z Krakowa.

Zobaczcie jak wszystko pięknie kwitnie miesiąc po pożarze w Biebrzańskim Parku Narodowym

Minął już miesiąc od wielkiego pożaru w Biebrzańskim Parku Narodowym. Tak jak przypuszczaliśmy sprawca podpalenia pozostał nieujęty i sprawa “ucichła”. Wyrzucono tylko dyrektora Biebrzańskiego Parku Narodowego bez podawania przyczyny. Są jedynie przypuszczenia, że to dlatego, że organizując zbiórkę na akcję gaśniczą postawił w złym świetle rząd, który to się kolokwialnie mówiąc wypiął na park i sypnął kasą dopiero, gdy po kilku dniach wymęczeni strażacy w bardzo okrojonym składzie nie dawali sobie rady. Obecnie do czasu wyłonienia nowego dyrektora parkiem kieruje zastępca poprzednika.

 

Przez miesiąc natura mocno się zregenerowała przede wszystkim dzięki obfitym deszczom jakie były ostatnio na Podlasiu. Nie ma już czarnych wielkich obszarów, które pokazywały jak wielka to byłą tragedia. Teraz ktoś sobie może pomyśleć, że skoro trawa odrosła to nic się nie stało. Otóż przypomnijmy więc, że roślinność Parku jest domem wielu ptaków i zwierząt. Park jest też miejscem zamieszkania wielu łosi. Pożar im zagrażał na tyle, że to one jako pierwsze zaalarmowały ludzi – stadem wbiegając do okolicznej wioski. Dlatego też miejmy nadzieję, że ta okropna historia nigdy się już nie powtórzy.

 

fot. perun.pl

W Białymstoku istniała fabryka tlenu. Dziś nie ma po niej śladu.

Białystok to miasto, które z czasów przedwojennych słynie głównie z manufaktur, włókiennictwa i ogólnie produkcji wszelkiej maści sukien i innych materiałów. Tymczasem mało kto wie, że w 1938 roku otworzono w mieście Wytwórnię Tlenu. Mieściła się tam, gdzie dziś znajduje się “apartamentowiec” przy ul. E. Orzeszkowej 15A.

 

Działalność handlową firma “Perun” w Białymstoku rozpoczęła w 1938 roku, zaś ogólnie na rynku była już w 1910 roku działając w Warszawie. Fabryki “Peruna” produkowały gazy techniczne – tlen, azot, karbid, acetylen. Spółka szkoliła też ludzi, by potrafili spawać. Swoje wyroby sprzedawano poprzez sieć hurtowni. W 1938 roku zapadła jednak decyzja, że w Białymstoku oprócz biura sprzedaży zostanie otwarta również wytwórnia tlenu. W tym celu odkupiono od Mowszy Niewiażskiego budynek po fabryce waty. Zamontowano tam specjalną instalację tlenową. Zorganizowano także magazyn na butle oraz biuro sprzedaży.

 

Zamówienia na tlen spływały z wielu miejsc. Fabryka zatrzymała się podczas II Wojny Światowej… na miesiąc. W październiku 1939 roku przejęły ją władze radzieckie. Jako upaństwowione przedsiębiorstwo ponownie zaczęło produkować tlen oraz karbid. Dodatkowo radziecka “firma” prowadziła usługi spawalnicze. Łącznie pracowało tam 20 osób. Fabryka realizowała zamówienia z Łomży, Grajewa, Mińska, Grodna, Wołkowyska, Kobrynia czy Brześcia. Zamawiały kombinaty budowlane, fabryki, browary, koleje, wojsko i władze.

 

W 1941 roku Białystok został opanowany przez kolejnego okupanta – Niemców. Fabryka nie przestała działać. Produkowała tlen dla białostockiego browaru “Dojlidy”, zakładów naprawy taboru kolejowego w Starosielcach i Łapach, a także dla fabryk włókienniczych. Taki stan rzeczy miał miejsce do 1944 roku. Wówczas po raz kolejny wkroczyli do Białegostoku Rosjanie. Urządzenia z fabryki zdemontowano i wywieziono w głąb ZSRR. Po II Wojnie Światowej z wytwórnią tlenu stało się to samo co z wieloma innymi fabrykami. Czyli najpierw upaństwowienie, a potem “zjednoczenie” z innymi zakładami. W 1993 r. białostocki zakład już jako “Polgaz” został sprywatyzowany. Jako ciekawostkę dodamy, że firma Perun nadal istnieje (w Warszawie) i zajmuje się produkcją urządzeń spawalniczych.

fot. Erebusso / Wikipedia

Dla takiego widoku warto przyjechać! Kręcili tu Pana Tadeusza.

Ostatnio w Podlaskiem intensywnie pada, dzięki czemu natura mocno się odradza. Zbliżający się długi czerwcowy weekend oraz głód pięknej słonecznej pogody spowoduje, że wiele osób zechce gdzieś wyjechać. Najlepiej tam, gdzie ludzi nie będzie zbyt wiele coby nie drażnić koronawirusa. Jednym z takich miejsc, które warto odwiedzić w długi czerwcowy weekend jest wieś Smolniki. Przepiękne tereny, akurat po ostatnich deszczach będą prezentować się wyjątkowo pięknie (o ile nie będzie dalej padać). Wieś pamięta jeszcze XVII wiek, której istnienie (i dzisiejszą nazwę) zapoczątkowali osadnictwem smolarze trudniący się wyrobem smoły.

 

Smolniki dziś to węzeł szlaków turystycznych – pieszych oraz rowerowych. Dzięki czemu będąc na miejscu kilka dni, będziemy mogli zwiedzać okolice chociaż na miejscu też jest na co popatrzeć. Wystarczy wybrać się na kraniec wsi, gdzie znajduje się punkt widokowy o wysokości 225 metrów. Z miejsca tego zobaczymy Suwalski Park Krajobrazowy, jeziora Kojle, Perty, Purwin. Dobry wzrok dostrzeże też góry Jesionową, Cisową oraz Krzemieniuchę. Te widoki można było zobaczyć w dwóch filmach – Pan Tadeusz – Andrzeja Wajdy oraz Dolina Issy – Tadeusza Konwickiego.

 

Warto też podkreślić, że w okolicy jest mnóstwo miejsc, które oferują noclegi. Wieś chociaż jest praktycznie “na końcu świata”, to niczego na niej nie brakuje. Oprócz pięknych widoków przy jeziorach oczywiście są też plaże. Dlatego musi tylko dopisać pogoda, a przyjemności związane z pobytem na miejscu zaczną dziać się same. Smolniki znajdują się w powiecie suwalskim, a dokładnie w gminie Rutka-Tartak. Warto też dodać, byście wcześniej sprawdzili trasę, bo nieopodal znajduje się potężny radar NATO, który swoim swoim działaniem najprawdopodobniej zagłusza różne fale. Dlatego też może Wam nie działać w telefonie GPS, a nawet radio w samochodzie!

Trześcianka

Dolina Górnej Narwi. Kraina kolorowych cerkwi, drewnianych chatek, żubrów, wilków i pięknych widoków.

Przeglądając różne przewodniki turystyczne, gdzie wspomina się o Podlasiu dla turystów z całego kraju, można natrafić bardzo często na dwa słowa klucze “cerkwie” oraz “drewniane domy”. Oczywiście wskazuje się konkretne lokalizacje i taki turysta najczęściej przyjeżdża właśnie tam – gdzie przyjeżdżają wszyscy. Co z tymi, którzy chcą zobaczyć i poznać więcej? Z pomocą dla wszystkich, którzy chcą zobaczyć pełen obraz, a nie tylko jego skrawek przychodzimy my. Dlatego tym razem zabierzemy Was za Zabłudów. To tam znajduje się Dolina Górnej Narwi. Kraina kolorowych cerkwi, drewnianych chatek, żubrów, wilków i pięknych widoków. Jak w bajce.

Ryboły

Jadąc Drogą Krajową nr 19 z Białegostoku do Lublina lub z Lublina do Białegostoku będziemy mijać wieś między Bielskiem Podlaskim i Zabłudowem. Mowa tu o Rybołach. To nasz punkt startowy, gdzie zjedziemy z głównej drogi i zanurzymy się w Podlasiu. O istnieniu Ryboł można było się dowiedzieć już w XV wieku. Wtedy to pojawiły się pierwsze dokumenty dotyczące wsi. Jej nazwa, jak można się domyśleć pochodzi od ryb. Mieszkańcy trudnili się ich połowem z Narwi. Następnie przewożono je do zamku w Bielsku Podlaskim. Wieś w XVI wieku została zniszczona podczas Potopu Szwedzkiego, a potem jeszcze zdziesiątkowana przez epidemię cholery w 1710 roku. W XVIII wieku Ryboły były prężnie działającym folwarkiem. W kolejnym stuleciu zaś utworzono we wsi szkołę oraz gorzelnię.

 

Niestety I wojna światowa dotarła i do Ryboł. Po jej zakończeniu przetrwało tylko 8 domów. Nic więcej. II wojna światowa również nie oszczędziła wioski. Obecnie jest zamieszkiwana przez mniejszość białoruską. Ryboły są jedną z niewielu miejscowości, gdzie można porozmawiać gwarą podlaską. Warto przyjechać tutaj, także by zwiedzić szlak “Drzewo i Sacrum”, na którym to podziwiać będziemy tradycyjne, podlaskie drewniane budownictwo. Zachwycą nas prawosławne świątynie – Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana oraz przepiękna cmentarna Cerkiew św. Jerzego. Oczywiście charakterystyczne są również drewniane domy z pięknie wymalowanymi okiennicami.

Pawły

fot. Lotek70 / Wikipedia

Po takim wstępie kolejnym punktem będzie pobliska miejscowość Pawły. Tam będziemy mogli podziwiać kolejne piękne drewniane domy z kolorowymi okiennicami, a także prześliczną Cerkiew cmentarną pod wezwaniem św. Apostoła Jana Teologa. Wioska jeszcze pod nazwą “Pawłowicze” powstałą ok. 1540 roku. Cmentarna cerkiew natomiast pochodzi z 1824 roku. Jako ciekawostkę warto dodać, że Pawły były jedną ze wsi, w której dawniej stał pomnik cara Aleksandra II z podpisem Miłościwy Imperator Samodzierżca Całej Rosji Aleksander-Wyzwoliciel panował od 1855 do 1881 roku. Gdy tylko Polska odzyskała niepodległość, to pomnik został zniszczony. Gdy będziemy tak podróżować przez wioskę być może natrafimy na charakterystycznie przystrojony prawosławny krzyż. Można będzie też napotkać pomnik Polski Walczącej upamiętniający bitwę pomiędzy partyzantami Armii Krajowej a Niemcami.

Ciełuszki

fot. PanBe / Wikipedia

Kolejną miejscowością uwielbianą przez turystów i fotografów są Ciełuszki. Być może taki urok na nich rzuca pogańska nazwa wsi – od czczonego Cielca. Rodzimy kult zaginął ostatecznie pod wpływem religii prawosławnej. Ważnym ośrodkiem, który się do tego przyczynił była kolejna wieś – Puchły. W ogóle Ciełuszki mają w sobie jakąś “moc religijną”. W okresie międzywojennym dotarł tutaj kult proroka Eliasza Klimowicza ze Starej Grzybowszczyzny, który założył w okolicach Krynek sektę w osadzie Wierszalin. W Ciełuszkach natomiast istniała świątynia, która należała do tej samej sekty. O mieszkańcach Ciełuszek mówi się, że są to Podlaszuki albo Tutejsi. Są to prawosławni Białorusini. Z nimi również porozmawiamy regionalną gwarą. Oczywiście wioska to kolejny punkt, gdzie są drewniane domy z kolorową ornamentyką.

Kraina Otwartych Okiennic

Kolejne punkty na mapie są zwane Krainą Otartych Okiennic. To Puchły, Soce i Trześcianka. Bardzo popularne, turystyczne miejsca. Oprócz wspaniale przyozdobionych i pomalowanych drewnianych domów będzie można zobaczyć piękną, zieloną, drewnianą cerkiew. Zieleń ma symbolizować opiekę Ducha Świętego. Do niedawna było można w Socach jeszcze przejść się dawnym typem drogi – kocimi łbami. Niestety nawierzchnia została zmieniona na “nowocześniejszą”.

Ancuty i Narew

W tej pierwszej miejscowości znajduje się kładka, którą możemy powędrować sobie przez rzekę Narew. Co ciekawe, dojdziemy nią do miejscowości Narew. Tam oprócz kolejnej drewnianej, przepięknej cerkwi (w kolorze niebieskim) będziemy mogli również napotkać 270-letni drewniany kościół katolicki. A takich zostało już naprawdę niewiele. Warto zwrócić również uwagę, że na placu stoi dwukondygnacyjna również drewniana dzwonnica. Warto też przejść się po “centrum” miasteczka. Przepiękne drewniane domy na pewno nas urzekną. Podobnie przyjemnie będzie popatrzeć na rzekę z mostu.

Kaczały i Ploski

To ostatnie dwie miejscowości w naszej podróży. Tutaj głównie będą nam towarzyszyć walory przyrodnicze, ale po drodze nie zabraknie kolejnych drewnianych cerkwi. Będzie można też obserwować w nich przepiękne wschody słońca przy rzece Narew, a przy odrobinie szczęścia natrafimy na żubry czy wilki. Pamiętajmy jedno, że na Podlasiu czas płynie wolno. Tutaj nie należy się śpieszyć. Dlatego przy powolnym i spokojnym zwiedzaniu dostrzeżemy znacznie więcej aniżeli, gdy “oblecimy” wszystko samochodem. Zamiast niego lepiej wziąć rower – objechanie wszystkich miejscowości startując z Ryboł to odległość 60 km. W sam raz na całodniową wycieczkę.

Most w Ploskach / fot. Robert Wielogórski / Wikipedia

Warto odwiedzić cerkiew Św. Mikołaja. Dziś Podlasie wspomina tego świętego.

Św. Mikołaj ludziom kojarzy się z siwym dziadkiem, który po niebie jeździ na saniach ciągniętych przez renifery. Wiemy też o Laponii – mroźnej krainie, w której mieszka, a na miejscu cały rok elfy produkują mu prezenty, które potem rozda dzieciom. Dlaczego wspominamy o tym w maju? Bo dziś (22 maja) na Podlasiu wspominamy prawdziwego świętego Mikołaja – patrona wielu cerkwi – oczywiście najbardziej znana ta w Białymstoku oraz w Białowieży, Grodzisku, Hajnówce, Kleszczelach, Michałowie, Milejczycach, Topilcu czy Narewce.

 

Kim był prawdziwy Święty Mikołaj? To biskup Miry Licyjskiej, który słynął z dobroci i troski o swoich wiernych. Żył w 270 roku a zmarł w 345 roku. Jego ciało wydzielające leczniczą mirrę pochowano tam gdzie żył czyli w Mirze Licyjskiej. Jednak po kilkuset latach w 1087 roku przeniesiono je do włoskiego miasta Bari. To tam spoczywa do dziś. Dziadek w czerwonym kubraczku jest wytworem amerykańskiej kultury, ale warto przypomnieć, że wbrew pozorom chodzi o tą samą osobę, tylko w inny sposób przedstawianą. Święty Mikołaj – ten prawdziwy – cały majątek rozdał biednym. Skąd pomysł, że wchodził zostawiać prezenty przez komin? Jest pewna legenda, która mówi, że pewien mężczyzna, który popadł w nędzę postanowił sprzedać swoje 3 córki do domu publicznego. Gdy biskup Mikołaj dowiedział się o tym, to nocą wrzucił przez komin 3 sakiewki z pieniędzmi. Wpadły one do pończoch i butów, które suszyły się przy kominku. Stąd też w amerykańskich filmach widzimy powszechnie wieszanie kolorowych skarpetek przy kominkach.

 

W Polsce natomiast mamy choinkę, ale nie będziemy się o tym rozpisywać w maju. Skupimy się na tym, co z Podlasiem się kojarzy. A mowa tu o ikonie św. Mikołaja. Jest on przedstawiany na niej z brodą, w szatach biskupich z mitrą i pastorałem. Przy okazji wspomnienia warto wybrać się do cerkwi św. Mikołaja w Białymstoku. Nawet jeżeli nie jesteśmy prawosławni, to ten cudny wystrój w środku warto obejrzeć. Szczególnie, że freski zostały kilka lat temu odnowione.

Featured Video Play Icon

Urzędnicy wystraszyli się suszy? 18 milionów na inwestycje wodne.

Uwielbiamy dni, gdy są dobre wiadomości i możemy je Wam przekazać. Tak jest i tym razem. Jeszcze kilka tygodni temu alarmowaliśmy, że sytuacja w lasach jest dramatyczna. Ziemia była jak popiół i w zasadzie wszędzie wystarczyła iskierka by stała się taka tragedia jak w Biebrzańskim Parku Narodowym. Na szczęście ostatnie tygodnie były deszczowe i obecna sytuacja, choć jeszcze nie jest idealna, to już dużo lepsza.

 

Skąd to wiemy? Z badań IMGW, które prowadzone są w sposób ciągły. Obszary o wilgotności poniżej 30-40 proc. wskazują na deficyt wody. Na Podlasiu pierwsze 7 centymetrów gleby ma nawodnienie na poziomie 45 – 85 procent. Jak widać na mapie przeważają te górne granice. Gleba od 7 do 28 cm na południu i wschodzie województwa jest jeszcze sucha. Szczególnie niepokojący jest fragment zaznaczony na czerwono i pomarańczowo tam, gdzie jest Puszcza Białowieska. Pozostała część województwa jest już nawodniona powyżej 40 procent. I kolejna mapa od 28 do 100 cm równie pokazuje dobre dane bo nawodnienie jest w okolicach 50 procent. Powyżej 100 centymetrów jest już bez problemu. Można wywnioskować, że gleba na 3 metrach – czyli na takiej głębokości, gdzie mieszczą się w zasadzie wszystkie korzenie od najmniejszych roślin do największych drzew ma wystarczające zasoby wody. Warto dodać, że poziom 100 procent oznacza, że mamy do czynienia z błotem.

Z suszą jednak trzeba walczyć systemowo. I tu mamy kolejne dobre wiadomości. Wcześniej informowaliśmy, że w Polsce inwestycje wodne potrwają aż 7 lat. Na szczęście urzędnicy wystraszyli się suszy i mocniej nacisnęli pedał gazu. Dlatego w ciągu trzech lat w Polsce zrealizowanych zostanie 640 inwestycji wodnych. Kwota to 160 milionów złotych. Także i Podlaskie dostanie coś z tej puli. Bowiem 40 inwestycji o wartości 18 milionów złotych przypadnie na nasz region.

 

Za tę kwotę naprawione zostaną przepusty, jazy, zastawki, progi piętrzące wodę. To wszystko pozwoli zatrzymywać wodę po opadach. Teraz 94 procent tego co spadnie z nieba, leci błyskawicznie do morza. Dodamy tylko, że nasza cywilizacja nie potrafi odsalać wody na masową skalę. Potrafimy to robić od tysięcy lat. Wiemy o tym, że odparowana, a następnie ponownie ostudzona woda morska nie jest już słona. Pisał o tym starożytny grecki filozof – Arystoteles. Ale zmienić właściwości całego morza? Tego już nie potrafimy. Ogromne ulewy potrafi zrobić tylko natura. Oznacza to, że gdy woda wpłynie do morza, to nie da się już jej odzyskać. Ludzkość ma do dyspozycji tylko niecałe 3 procent całej wody jaka jest na planecie (z czego większość jest zamrożona). Gdybyśmy zaczęli pić wodę morską, to więcej jak jej litr na dobę by nam szkodził. Dlatego tak bardzo ważne jest, by nie wylewać całej wody od razu do morza tylko rozlewać ją w sposób kontrolowany po polach.

 

W PRL zniszczono koryta rzek po to, by ludzie mieli więcej pól do dyspozycji, na których rolnicy mogli uprawiać. Teraz rolnicy będą dostawać wysokie dotacje, by tworzyć zbiorniki retencyjne. Dodatkowo odtwarza się stare koryta rzek. Nie wszędzie jest to możliwe. Na przykład duże miasta zostały tak przebudowane, że przywrócenie koryt wiązałoby się z ich zalaniem. Na przykład w Białymstoku Rzeka Biała jest praktycznie od początku do końca wyprostowana. W rozumieniu przyrodniczym – całkowicie zniszczona, bo przerobiona na rynnę, która dostarcza szybko wody do Supraśli.

 

Wracając jeszcze do inwestycji Wód Polskich – warto tutaj dodać, że jest ona przeprowadzania nie z miłości do przyrody, ale z obawy przed rolnikami. To oni skorzystają najbardziej na inwestycjach. Dzięki kontrolowaniu przepustowości wody będzie można nawadniać pola. Jednak bez przywracania naturalnych koryt rzek tam gdzie się da, będziemy marnować spory potencjał wody. Tak jak teraz wylewamy do morza 94 procent, tak dopiero w 2027 po wszystkich inwestycjach wodnych zatrzymamy nie 6 a 15 procent wody. Nie zmienia to faktu, że 85 procent trafi do morza. Dla porównania – Hiszpania magazynuje aż 45 procent wody. Istnieje tam 1969 zbiorników retencyjnych. A w Polsce oprócz jezior mamy… 69 sztucznych zbiorników.

Featured Video Play Icon

Wkrótce będzie można wypoczywać nad stawem obok centrum Białegostoku. Prace już się kończą.

Za około 1,5 miesiąca białostoczanie będą mogli się cieszyć kolejnym miejscem, gdzie będzie można w przyjemnych okolicznościach przyrody odpocząć. Mowa tu stawach przy ul. Mickiewicza. Po jednej stronie od Galerii Białej są bulwary, zaś drugi staw był zaniedbany. Zimą ruszyły prace rewitalizacyjne. Ich koniec jest zapowiadany w czerwcu 2020 roku. Jak widać już niewiele zostało do zrobienia.

 

Do tej pory zakończono oczyszczenie i pogłębienie stawu oraz budowę nowych obiektów, takich jak wieża dla nietoperzy, kładka czy umocnienia brzegowe. Wzdłuż północnego brzegu stawu zbudowano sześć pomostów wędkarskich i odbudowano zniszczone schodki. Wkrótce zostaną utwardzone ścieżki i zagospodarowana strefa rekreacyjna (ławki, kosze na śmieci, oświetlenie kładki). Odbędzie się instalacja pływających wysp, nasadzenia zieleni, instalacja budek dla jerzyków, innych ptaków i wiewiórek oraz montaż tablicy informacyjnej o jeżach. To jedna z inwestycji realizowana z Budżetu Obywatelskiego.

 

Jak wspomnieliśmy to kolejne miejsce do rekreacji. Pierwsze znajduje się na Słonecznym Stoku. Stawy Marczukowskie po rewitalizacji cieszą się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Tam również można wypoczywać w przyjemnych okolicznościach przyrody. Warto zauważyć, że w mieście jest więcej takich “zapuszczonych” zbiorników wodnych, które warto by było odświeżyć. Jeden z nich mieści się przy ul. Octowej, inny przy ul. Niskiej. Niewielkim kosztem mogłyby być zagospodarowane do rekreacji.

pomnik Stefana Czarnieckiego w Tykocinie. Rok 1918.

Pomnik człowieka, który nie miał czasu dla Tykocina stoi na głównym placu… Tykocina

Na początku Was uspokoimy, nie chcemy żadnego pomnika obalać. Tytuł jest jednak prawdziwy. Na głównym placu w Tykocinie stoi pomnik Stefana Czarnieckiego, który to dla tego miasteczka czasu nie miał. Jak to się stało, że mimo to się tam znalazł? Pomnik przedstawia hetmana w pełnym stroju szlacheckim. W prawej dłoni dzierży buławę, lewą zaś podpiera się na szabli. Akcentuje to wszelkie przymioty narodowego bohatera. Z każdej strony wyryto również dyplom nadania Czarnieckiemu dóbr tykocińskich. Rzeźbę wykonał francuski artysta Pierre de Coudray. Do rejestru zabytków została wpisana w połowie lat 60.

Ilustracja Encyklopedii staropolskiej T.4 090 wykonana między 1900 a 1903 rokiem – Pomnik Stefana Czarnieckiego w Tykocinie. Autor: Zygmunt Gloger.

Zanim odpowiemy na to pytanie skąd Czarniecki w Tykocinie, to musimy odpowiedzieć sobie najpierw kim on był. Można to zrobić ogólnikowo, a można to zrobić jak należy czyli rzetelnie! Człowiek z pomnika to bohater przez duże B i legenda przez duże L szlacheckiej Polski. Jego postać była na tyle wybitna, że razem z Janem Henrykiem Dąbrowskim oraz Napoleonem Bonaparte został wymieniony w Pieśni Legionów Polski we Włoszech, która od 1927 roku jest polskim hymnem. Co musiał zrobić Czarniecki, by dostąpić takiego zaszczytu? Pieśń Legionów Polski we Włoszech miała porwać do walki żołnierzy polskich. Jednak warto sobie uporządkować to wszystko, bo pieśń pochodzi z 1797 roku, a Czarniecki wtedy od 132 lat już nie żył.

 

Polska w swojej ponad 1000-letniej historii ma takie daty, które zostały wyryte w umysłach kolejnych pokoleń. Gdyby zapytać przeciętnego Polaka o to jakie lata mu się kojarzą z historią Polski to odpowiedziałby, że 1989, 1939, 1918, 1795, 1410, 966. Czyli to co wryła nam do głów podstawówka. Jak widzicie pomiędzy 966 a 1410 rokiem jest ogromna przepaść tak samo jak między 1410 a 1795 rokiem. Marginalne traktowanie dziejów Polski między 966 a 1410 oraz 1410 a 1795 rokiem to poważny błąd. W pierwszym przedziale czasowym rodziła się polska gigantyczna potęga, wielkie mocarstwo w Europie. 1410 rok był właśnie momentem, gdy po raz pierwszy Polacy nadali nowy bieg historii. To właśnie wtedy miała miejsce złota era naszej historii, gdy rozbiliśmy nękające nas latami państwo krzyżackie oraz gdy w kolejnych latach rozbijaliśmy Carstwo Rosyjskie, gdy nie daliśmy się stłamsić podczas Potopu szwedzkiego ostatecznie doprowadzając do wycofania się wojsk wroga i zaprowadzenia pokoju oraz gdy miała miejsce legendarna bitwa chocimska, gdzie gromiliśmy wojska Imperium Osmańskiego.

I właśnie w tym momencie trzeba przywołać Stefana Czarnieckiego, który do Poznania wracał się przez morze dla ojczyzny ratowania po szwedzkim rozbiorze. Co to w ogóle znaczy? Żeby to zrozumieć trzeba przywołać kontekst historyczny. Szwedzi dziś kojarzeni są z bardzo łagodnymi, blondwłosymi sąsiadami, którzy są mili i dbają o przyrodę. W 1655 roku tacy mili to oni nie byli, a wręcz zachłanni. Nie dość, że chcieli by Morze Bałtyckie było ich prywatnym basenem, to jeszcze podczas najazdów ścierali w pył całe miasta wcześniej grabiąc co tylko się da. Nie inaczej było u nas, gdy najechali Podlasie. Wówczas bardzo ważnym punktem na mapie był Tykocin. Krzyżowały się tu drogi handlowe z Wilna do Warszawy oraz z Brześcia do Królewca. Ponadto na Narwi znajdował się port rzeczny. W Tykocinie była też twierdza, w której znajdował się ogromny arsenał Rzeczypospolitej Szlacheckiej. Trzymaliśmy tam 500 armat. Ponadto znajdował się tam także skarbiec i biblioteka. Po rajdzie Szwedów zniszczono miasto, zaś liczba mieszkańców (1500) spadła o jedną trzecią.

Nasi przodkowie nie byli jednak bierni. Miało miejsce pospolite ruszenie. Stefan Czarniecki z Czarncy, wojewoda ruski miał taktykę, która się sprawdziła. Zamiast bezpośredniej konfrontacji postanowił nękać Szwedów napadami partyzanckimi. Poleceniem Króla Jana Kazimierza wojska polskie udały się do Danii, by wesprzeć tamtejsze wojska. 14 grudnia 1658 roku Polacy razem z Duńczykami prowadząc wojnę ze Szwecją znajdowali się w pobliżu wyspy Als, na której to stacjonowali Szwedzi. Słynne przeprawienie się przez morze było w rzeczywistości przeprawą przez cieśninę Als Sund po to, by dostać się na wyspę. Udało się to zrobić i zdobyć twierdzę Sonderborg. Szwedzi byli bardzo zaskoczeni, bo nie spodziewali się ataku od strony wody. A słynną przeprawę urządził właśnie Stefan Czarniecki.

 

W 1659 roku król Jan Kazimierz odwołał swoje wojska z Danii. Stefan Czarniecki powrócił do kraju. W dowód uznania od króla otrzymał na własność Starostwo Tykocińskie. A to był kawał terenu! Tykocin, Bierki, Łopuchowo, Stelmachowo, Proniszewo, Lipniki, Siekierki, Saniki, Złotorię, Sawino, Młynary, Białystok, Starosielce, Bojary, Wysoki Stok, Zawady, Dolistowo, Radzie, Radule, Smogorówkę, Trzcianne, Brzezinę, Jeżewo, Leśniki i Pajewo. Po wojnie polsko – szwedzkiej Tykocin potrzebował kogoś, kto je odbuduje. Pogromca Szwedów nie miał jednak na to czasu. Przepisał więc w testamencie wszystko na córkę Aleksandrę Katarzynę, a sam wyjechał na Ukrainę, na kolejną wojnę. Tym razem z Rosją. Córka Aleksandra Katarzyna Czarniecka była żoną Jana Klemensa Branickiego (dziadek białostockiego Jana Klemensa Branickiego). Stefan Czarniecki zmarł podczas wojny w 1665 roku. Małżeństwo Branickich przejęło dobra tykocińskie i odbudowali je. Fundatorem pomnika pogromcy Szwedów, co nie miał czasu dla Tykocina, ale na pomnik absolutnie zasługuje do dziś, był właśnie Jan Klemens Branicki.

 

Te wszystkie zwycięstwa, między innymi Stefana Czarnieckiego pamiętali w 1797 roku, zaraz po trzecim rozbiorze Polski, wszyscy ci, co nie chcieli słyszeć o braku Polski na mapie i wyemigrowali tam, gdzie mogli uformować wojsko czyli do Włoch i do Francji. To właśnie dla nich Józef Wybicki napisał specjalną pieśń, która zagrzewać miała do walki, która miała przekazać – zobaczcie jak wygrywaliśmy, jak dawaliśmy łupnia, jak nie daliśmy się stłamsić. Na polskich mundurach legionów był napis “Ludzie wolni są braćmi”. Niestety rzeczywistość była bardzo brutalna. W 1799 roku polskie wojska dostały bardzo mocno w kość. Na początku liczyły 8000 żołnierzy podzielonych na 2 legie. W pierwszej zginęło 2000 żołnierzy. W drugiej przeżyło tylko 800. Po takim ciosie morale nie były zbyt wysokie. Dąbrowskiemu jednak udało się odbudować wojska i w roku 1800 Polacy mieli własny, 6-tysięczny legion. Mimo, że przez kolejne 118 lat Polski było na mapie, a w polskich legionach zginęło łącznie 20 tysięcy ludzi. Nasi żołnierze walczyli jednak w obcych wojnach z nadzieją, że rozstrzygną one także los Polski. W Legionach Polskich łącznie walczyło ok. 35 tysięcy osób. Do boju prowadziła ich pieśń mówiąca o tym, że Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy.

Oto 5 absolutnie magicznych, nieoczywistych, pięknych podlaskich miejsc, które da się odczuć wszystkimi zmysłami

Magia Podlasia nieco “obrosła” już w legendy. Wiele osób zastanawia się jak ją nie tylko zobaczyć, ale też w pełni odczuć. To jak siedzenie latem w trawie, wysoko w Bieszczadach, oglądanie przepięknych widoków przy pięknej pogodzie i słuchanie Starego Dobrego Małżeństwa. Jak widzicie, by to “odczuć” musi zagrać ze sobą kilka elementów. Podobnie jest z odczuciem magii na Podlasiu. Uchylimy Wam rąbka tajemnicy. Oto 5 absolutnie magicznych, nieoczywistych, pięknych podlaskich miejsc, które da się odczuć wszystkimi zmysłami, gdy wszystko ze sobą zagra.

 

Czy zastanawialiście się kiedyś – dlaczego, gdy ktoś dzwoni, to mówicie na przykład nieoczywiste “halo” czy “słucham”, chociaż wiecie kto dzwoni, bo komórka Wam to wyświetla? Dokładnie z tego samego powodu dla którego co roku ubieracie choinkę na święta, mimo że w zasadzie moglibyście kupić już ubraną. Ten moment ozdabiania jednak zostawiamy sobie, by być pewnym, że choinka będzie ubrana tak samo jak wtedy, gdy byliśmy jeszcze dziećmi i ubieraliśmy ją z rodziną. Mimo upływającego czasu, zmieniających się ozdób czy światełek, każde z nas strojąc drzewko na święta robi to na swój, indywidualny sposób. To poczucie by było “jak zawsze”, które nas wewnętrznie bardzo uspakaja, towarzyszy nam także przy odbieraniu telefonu. Mimo, że na ekranie napisane jest, że dzwoni mama, to i tak chęć powiedzenia “halo” jest silniejsza, by zrobić to jak zawsze – odkąd byliśmy dziećmi i podnosząc słuchawkę kompletnie nie wiedzieliśmy kto jest po drugiej stronie.

 

To uczucie, które nam towarzyszy ma nawet swoją nazwę – Reverse shibboleth. Jest to jedno z określeń na moment, który odczuwamy, a którego nie potrafimy nazwać. Takich określeń jest dużo więcej. Mało tego, niektóre momenty można wywołać. Potrzebne są do tego sprzyjające okoliczności oraz specyficzne miejscówki. Na Podlasiu takich nie brakuje. Dzięki czemu wywołamy ten specyficzny stan naszego ducha podobnie jak na szczycie w Bieszczadach. Wystarczy, że zagra ze sobą kilka elementów. Poniżej przedstawimy Wam wybrane przez nas nieoczywiste momenty oraz połączymy z miejscówkami na Podlasiu, gdzie można je poczuć.

Kenopsia na Rynku Kościuszki

Czy odczuliście kiedyś niesamowitość miejsca, które jest na ogół pełne ludzi, a teraz jest ciche i puste? Szkolny korytarz w czasach pandemii czy wasze biuro w weekend. Brak tłumu ludzi w takim miejscu powoduje, że miejsce nie jest puste, ale totalnie puste. Tak jakby była tam “ujemna liczba ludzi”. Miejsce, gdzie jaskrawo brakuje ludzi. Tak właśnie jest na Rynku Kościuszki w Białymstoku, ale nie zawsze! Ostatnio, gdy wybuchła pandemia Rynek właśnie w ten specyficzny sposób wymarł. Nie trzeba jednak koronawirusa, by pusty Rynek dojrzeć. Wystarczy wybrać się na niego w lipcu, w poniedziałek o 4.45 nad ranem. Słońce wschodzi, oplata kolorem fasady budynków. Zaś my możemy stać na samym jego środku, ba wyglądać z ratuszowej wieży. Nikogo nie będzie. Ujemna liczba ludzi!

Chrysalism w Gibach

Pośrodku lasu, obok jeziora, na werandzie drewnianego domku letniskowego podczas, gdy pada letni ciepły deszcz odczujemy ogromny spokój, który nas ukoi. Z jednej strony mamy brzydką pogodę, a jednak deszcz jest całkiem niegroźny, bo obserwujemy go pod dachem i w każdej chwili możemy schować się w środku. Ten dźwięk deszczu to jak problemy, które zostawiliśmy w oddali, ale jeszcze je słyszymy wiedząc, że już nie wrócą. To właśnie Chrysalism. Możemy go odczuć, gdy po rozwiązaniu trapiącego nas problemu wybierzemy się na granicę Polski i Litwy. Tam w Gibach nad jeziorami, w drewnianym letniskowym domku w lesie, gdy tylko zacznie padać, a my wygodnie zasiądziemy na werandzie. Chrysalism w czystej postaci!

Trumspringa w Olszowej Drodze

Na pewno słyszeliście powiedzenie “rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady”. Ta pokusa, by rzucić wszystko, wyjechać, być pasterzem co wędruje górami ze swoim wiernym psem i stadem owiec, a wieczorem siada z fajką i słucha odgłosów przyrody. To właśnie Trumspringa. Wystarczy kliknąć “kup bilet”, przyjechać i zacząć nowe życie. Tak mało i tak dużo zarazem, bo to kliknięcie jest tylko wycieczką naszych myśli, którą serwuje nam mózg w przerwie od pracy. Warto jednak zaznaczyć, że ta wymarzona wycieczka może odbyć się naprawdę. Możemy niejako “zwiadowca” przyjechać na kilka dni, by zobaczyć czy realnie jest nasze marzenie. Nie musimy też jechać w Bieszczady. Alternatywnie możemy wybrać Biebrzę i jej przepiękne okolice. Ostatnio był tam ogromny pożar, ale obszar parku narodowego jest tak ogromny, że nasza wycieczka nie musi odbywać się po pogorzelisku. Naszą zwiadowczą Trumspringę możemy zacząć w miejscowości Osowiec-Twierdza. Tam właśnie dojedziemy pociągiem. Potem możemy przejść kilka kilometrów pięknym lasem, by poszukać noclegu w Olszowej Drodze. Tam będziemy mogli poczuć się jako pasterz, który może kilka dni podoglądać stada szkockich krów, a wieczorem siedząc nad Biebrzą wysłuchiwać przyrody.

Mal de coucou w Rudakach

Jeżeli prowadziliśmy bujne życie towarzyskie (te przed epidemią) to na pewno odczuwaliśmy pewien paradoks. Bo niby życie było bujne, ale tak naprawdę otaczaliśmy się tylko garstką przyjaciół, bo przy nich możemy być naprawdę sobą. Te pozostałe tłumy ludzi, którymi towarzysko się otaczaliśmy było właśnie jak Mal de coucou – złe odżywianie, które które sprawia, że nawet jeśli pochłoniemy cały bufet niezobowiązujących pogawędek, to i tak wciąż jesteśmy głodni prawdziwego posiłku. Rudaki to idealne miejsce na ten prawdziwy emocjonalno-towarzyski posiłek. Możemy godzinami przesiadywać na ławeczce pod drzewem na końcu świata, by razem z mieszkańcami prowadzić długie dysputy o życiu.

Ambedo w Wierzchlesiu

Gdy sprzyjają okoliczności przyrody to potrafimy wpaść w specyficzny, melancholijny trans podczas którego bez reszty oddajemy się szczegółom i szczególikom tego co widzimy, odczuwając to wszystkimi zmysłami. Dzieję się tak wtedy, gdy jest ciepły letni dzień z domieszką wiatru. Ambedo to trawa falująca i drzewa szumiące na wietrze, to chmury zmieniające swoją postać co kilka minut. To krótkie momenty podczas których doznajemy po prostu tego, że żyjemy, i to tylko po to, żeby takich momentów właśnie doświadczyć. Oprócz specyficznej pogody potrzebujemy jeszcze konkretnego miejsca. A takie znajdziemy w Wierzchlesiu. Pośród starych, pięknych drewnianych płotów możemy wpatrywać się w łąkę, drzewa i chmury od świtu do zmierzchu.

 

Pojęcia pochodzą z bloga, gdzie możecie poznać ich dużo więcej: http://myslnikstankiewicza.pl/slownik-nieoczywistych-smutkow

Trawa zamiast betonu na Rynku Kościuszki? Czas wracać do natury!

Wiedeń, stolica Austrii to miejsce, gdzie znajduje się ogromny park z przepięknymi ogrodami. Chociaż miejsca do rekreacji i zieleni tam nie brakuje, to ostatnio postanowiono zerwać asfalt w centrum po to, by zrobić tam park. Tam nikt nie ignoruje zmian klimatycznych. Główne ulice Wiednia zyskają drzewa i jeszcze więcej zieleni. Postanowiono wydać wojnę tak zwanym “wyspom ciepła”.

Upały w zabetonowanym centrum Białegostoku (i w każdym innym zabetonowanym) są koszmarne. Szczelnie zatkana kostką ziemia smaży ludzi niczym patelnia. 10 lat temu Tadeusz Truskolaski zlikwidował zieleń na Rynku. Spotkała go za to ogromna fala krytyki, ale też usłyszał wiele pochwał. Ta zmiana pozwoliła odmienić centrum Białegostoku w modne miejsce. Wtedy jednak zmiany klimatyczne były traktowane jak teorie dla wariatów. Po kilku latach upały na Rynku Kościuszki zaczęły doskwierać tak bardzo, że zaczęto chłodzić kostkę wodą. Godzinami lała się tworząc “kurtyny”.

W tym roku zapewne też trzeba spodziewać się gigantycznych upałów. Jednak susza jest tak duża, że wylewanie wody na kostkę absolutnie nie powinno mieć miejsca. To jest chyba bezdyskusyjne i miejmy nadzieję, że urzędnicy Truskolaskiego nawet o tym nie myślą. Czy zatem Rynek Kościuszki trzeba będzie omijać, gdy temperatura na nim będzie już nie do wytrzymania? Oczywiście, że nie. Można pójść śladem Wiednia i po 10 latach pożegnać się z kostką na Rynku.

Moda na beton już minęła, czas wracać do natury. W Wiedniu doskonale to rozumieją. Dlatego tam w ramach walki z upałami w zabetonowanym centrum oprócz wymiany nawierzchni, posadzą też 100 nowych drzew czy też stworzą bardzo dużą liczbę miejsc parkingowych dla rowerów. Jako ciekawostkę należy dodać iż tamtejszy urząd zatrudnia urzędników, którzy zajmują się się… klimatem. To oni mają najwięcej do powiedzenia choćby przy wyznaczaniu konkretnych miejsc na drzewa.

Praca wre przy Sukiennej. 126-letnia kamienica była latami zapuszczona. Teraz odzyska blask.

Przy ul. Sukiennej w Białymstoku została wybudowana jeszcze w XIX wieku. Ostatnie lata przypominała niestety ruderę. Na szczęście jej los się odmienił. Trwa właśnie jej renowacja. Gdy prace się zakończą, to w środku mieścić się będzie instytucja opiekuńczo-wychowawcza. Proces związany z całkowitym remontem był bardzo długi. W 2013 roku żyło w nim 12 rodzin, które zajmowało mieszkania komunalne. Lokatorzy byli zobowiązani do remontów na własną rękę. Okazało się, że stan techniczny kamienicy jest tak zły, że żaden remont tam nie pomoże.

 

Na gruntowny remont budynku bardzo długo nie było pieniędzy. Aż w 2017 roku zapadła decyzja by coś z budynkiem jednak zrobić. Rozpoczęto pierwsze przygotowania. Stan techniczny budynku był jednak coraz gorszy. Postanowiono, że wszystkich mieszkańców sukcesywnie się wykwateruje. Gdy się to już udało budynek stał pusty, to budynek zabito płytami i tak czekał na “lepsze czasy”. W końcu znalazły się pieniądze na remont. Kamienica dziś ma 126 lat i właśnie jest odnawiana. Nie będzie już taka szaro-bura jak na zdjęciu. Cegły znów będą żółte a zdobienia nad oknami czerwone. To oczywiście najbardziej wizualna zmiana, bo remont polega oczywiście na dostosowaniu budynku do bardzo wysokich norm. Wszystko po co, by dzieci przebywające w placówce opiekuńczo-wychowaczej były bezpieczne. W planach jest także zmiana na podwórzu, gdzie stoją budynki gospodarcze.

 

Obecnie przy Sukiennej praca wre. Co ciekawe, tuż obok na rogu ul. Sukiennej i ul. Stołecznej również trwają pewne prace. Otóż w skrawek ziemi pomiędzy szkołą a kamienicą (inną niż remontowana) postanowiono wcisnąć… blok. Miejsce kompletnie kuriozalne, ale cóż. Poza komicznym umiejscowieniem to dobry kawałek ziemi w centrum. Na pewno znajdą się chętni na mieszkania.

Czy można ukraść pomnik? W Białymstoku robiono to aż 3 razy! Za każdym razem znikała inna rzeźba.

Trudno powiedzieć dlaczego złodzieje to robili, ale sam fakt, że znikały jest bardziej zabawny niż oburzający. W historii Białegostoku były co najmniej 3 takie przypadki, gdzie ktoś ukradł artystyczny wyraz upamiętniający w postaci pomnika.

Na pamiątkę carskiego pułkownika

Mikołaj Kawelin w towarzystwie trzech kobiet. Zdjęcie zrobione w jego majątku Majówka (fot. Centrum Ludwika Zamenhofa)

Pierwszy pomnik, który zginął to pies Kawelin. Legenda głosi, że białostoczanie tak bardzo lubili carskiego pułkownika Mikołaja Kawelina, że postawili mu pomnik… ale psa. Trzeba przyznać, że pułkownik był bardzo do niego podobny. Mikołaj Kawelin po I wojnie światowej osiadł w okolicy Białegostoku. Był właścicielem kilkunastu tysięcy hektarów lasów, posiadał tartaki, mleczarnie. Miał własny apartament w białostockim Ritzu. Podobno potrafił do recepcji hotelu wjechać konno. Był też jednym z pierwszych prezesów Jagiellonii Białystok. Kamienisty buldog jako jego podobizna dumnie stał w miejscu, gdzie dziś stoi pomnik ks. Jerzego Popiełuszki. Podczas II wojny światowej najprawdopodobniej pieska wywieźli okupujący Polskę niemieccy żołnierze w głąb Niemiec. Być może do dziś stoi u kogoś w ogródku?

 

Dzisiejszy Kawelin stoi tuż przy wejściu na Planty idąc od Alei Bluesa. Jest to replika, z którą wiąże się inna ciekawa historia. Otóż w 2004 roku na dawnych Chanajkach, na opuszczonej posesji przy ul. Bema bawili się dwaj chłopcy. Podczas tej zabawy znaleźli stare klisze, które potem zanieśli do redakcji Gazety Wyborczej. Grzegorz Dąbrowski, ówczesny fotograf (a potem redaktor naczelny gazety) postanowił wywołać klisze. Okazało się, że są to zdjęcia dawnych białostoczan, których fotografował prowadzący swój zakład przy ul. Kilińskiego Bolesław Augustis. W pobliżu zakładu stał właśnie pomnik Kawelina, który powtarzał się na wielu zdjęciach. Mieszkańcy chętnie pozowali przy tej rzeźbie. I tak padł pomysł, by rzeźbę jeszcze raz wyrzeźbić. Od słów do czynów i mamy efekt w postaci dzisiejszej repliki. Jako, że w miejscu oryginału stoi pomnik ks. Popiełuszki, to druga wersja Kawelina dostała inne, równie dobre miejsce. Wywołane zdjęcia Augstisa można oglądać na stronie albom.pl

Były drzewa, są kamienie

fot. Rapnik / Wikipedia

Kawelin to nie jedyny pomnik jaki został skradziony. Obecny Pomnik Obrońców Białegostoku to już trzecia wersja. Obecnie są to ogromne, kamieniste monumenty stojące na wylocie do Warszawy oraz na Mazury. Pierwszą wersją pomnika były prawdziwe, spalone drzewa, które pamiętały 1939 rok. Gdy ich stan był już bardzo zły, to zamieniono je na metalową drugą wersję. Ktoś na nią się jednak połasił i… ukradł w 1999 roku. Prawdopodobnie pomnik spodobał się bardzo złomiarzom. Wersja numer 3 pomnika (obecna) stoi od 2009 roku. Jest zbyt ciężka by ją ukraść, a i na złom się nie nadaje.

Straciła głowę

Oryginalne Praczki na białostockich Plantach stały od 1946 roku. Były autorstwa wybitnego polskiego artysty – Stanisława Horno-Popławskiego. Jego rzeźby stały w wielu polskich miastach. W 1978 roku odrestaurowano pomnik. Cenne dzieło trafiło w 1992 roku do rejestru zabytków. Zaś w 2000 roku jedna z praczek straciła głowę. Ktoś ją zwyczajnie ukradł. W 2003 roku inna praczka została przepołowiona. Ktoś zwinął jej górną część, czyli popiersie. Co ciekawe po czasie głowa odnalazła się, ale inna. Tajemnicza rzeźba leżała u pewnej białostoczanki w ogródku. Nie wiadomo jak tam trafiła, ale było to bardzo dawno temu. Po analizach stwierdzono, że to na pewno nie jest praczka, ale prawdopodobnie wyrzeźbił ją Stanisław Horno-Popławski. Były to jednak tylko przypuszczenia, bez dowodów. Właściwa głowa oraz pół drugiej praczki nigdy się nie znalazły. Braki oczywiście wymieniono.

Adolf Hitler w czasie mszy żałobnej za duszę Józefa Piłsudskiego w berlińskiej katedrze św. Jadwigi

Zmarł Marszałek Józef Piłsudski

Po długiej i ciężkiej chorobie, przeżywszy 68 lat w 1935 roku, zmarł Marszałek Józef Piłsudski. w kraju ogłoszono sześciotygodniową żałobę narodową. Prezydent Ignacy Mościcki wysłał z listem do Krakowa generała Bolesława Wieniawę Długoszowskiego, którym Prezydent prosił metropolitę Adama Sapiehę o przyzwolenie na pochowanie zwłok Marszałka Piłsudskiego w krypcie wawelskiej. Metropolita spełnił prośbę Prezydenta Mościckiego.

 

Archiwum Państwowe w Białymstoku

Wiadomo kiedy wrócą rowery miejskie. Na wynajem dostępne są hulajnogi, skutery i samochody.

Ostatnie lata rowery miejskie cieszyły się w Białymstoku ogromną popularnością. Mimo wielu zastrzeżeń do ich jakości, był to dobry środek transportu jak na Białystok czyli miasto, które jest kompaktowe. W zasadzie bezpłatnie dało się dojechać praktycznie wszędzie – nie czekając ani na autobus, ani nie stojąc na przystankach, ani nie robić sobie kłopotu z biletami.

 

Epidemia zmieniła bardzo wiele także i w kwestii tak zwanego dzielenia się. Kultura na wykorzystywanie jednego pojazdu przez wiele osób nieco się zmieniła. Ludzie znów wracają do posiadania na własność. Niemniej jednak w Białymstoku wystartuje w tym roku BiKeR. Zwykle rowery były dostępne od kwietnia. Tym razem miasto podpisało umowę w ramach której mieszkańcy będą mieli do dyspozycji ponad 600 rowerów. Wszystko rusza w lipcu.

 

Warto przypomnieć, że w Białymstoku oprócz miejskich rowerów jest także możliwość szybkiego wypożyczania elektrycznej hulajnogi, skutera, a ostatnio nawet i samochodu. Jednak tylko za pierwsze 20 minut na rowerze nie płacimy nic, bo miasto płaci za nas, naszymi pieniędzmi z podatków. W pozostałych przypadkach trzeba samodzielnie opłacić usługę. Niezależnie co wypożyczamy musimy posiadać specjalną aplikację w telefonie. W przypadku BiKeRa trzeba też założyć konto i doładować je na 10 zł. W przypadku skutera trzeba podać numer karty płatniczej oraz zweryfikować się prawem jazdy. Podczas korzystania z pojazdu należy też zakładać siatkę higieniczną na głowę, by odseparować ją od kasku. Nowością są natomiast samochody. Firma proponuje przejazdy w różnych cenach. Aczkolwiek warto najpierw przejrzeć opinie w Google.

 

BiKeR składający się z 30 stacji i 300 rowerów został uruchomiony 31 maja 2014 r. W kolejnych sezonach był rozbudowany o nowe miejsca wypożyczeń, a pula pojazdów powiększała się. Od maja 2014 r. do listopada 2019 r. 92 tysiące użytkowników dokonało ponad 3 milionów wypożyczeń.

fot. Henryk Borawski / Wikipedia

Tu mieszkali Polekszanie, potem było miasto. Warto odwiedzić biebrzański Osowiec-Twierdzę.

Dawniej było to miasto Marcinpol, dziś jest to wieś Osowiec-Twierdza, która słynie – jak sama nazwa wskazuje z twierdzy. Warto te miejsce odwiedzić, by zobaczyć XIX wieczne fortyfikacje, przejść się kładką oraz odwiedzić bunkry na wysepce. Osowiec to inaczej smutne, posępne odludzie (miejsce osowiałe). Nic dziwnego, że tak je zaborca nazwał. Okoliczne biebrzańskie bagna wówczas mogły odstraszać wiele osób. Choć dla przyrody to bardzo pożyteczne miejsce, to do dziś zapuszczenie się na bagna może się źle skończyć dla człowieka. W okresie międzywojennym dodano do nazwy miejscowości słowo “Twierdza”. Potem była II Wojna Światowa i komunizm a wieś znów byłą Osowcem. W 1998 roku postanowiono wrócić do przedwojennej nazwy.

 

O tym wyjątkowym punkcie na mapie wiemy dosyć sporo. Otóż w czasach bardzo dawnych mieszkało tam jaćwieskie plemię – Polekszanie. W 1444 roku wieś nazywała się Okrasa. Wiele się zmieniło, gdy zbudowano tam most i komorę celną. 1743 roku miejsce to nazywało się już Marcinpol i zostało miastem. Funkcjonowało tak do 1827 roku. Pod koniec XIX wieku już przez Osowiec budowano kolej łączącą Białystok z Królewcem. Rosyjski zaborca mniej więcej w tym samym czasie zbudował także jedną z największych twierdz, której zadaniem było chronić północno-zachodnie granice Imperium Rosyjskiego. Rozbudowa fortyfikacji trwała aż do wybuchu I wojny światowej. Twierdza spełniła swoją rolę. Niemcy bezskutecznie próbowali ją zdobyć podczas walk z Rosjanami. Ostatecznie ci drudzy ewakuowali się sami rok po wybuchu wojny. Dopiero wtedy Niemcy zajęli fortyfikację.

 

W międzywojniu w twierdzy stacjonowały już wojska polskie. Podczas II wojny światowej Niemcy nawet nie próbowali zdobywać twierdzy w Osowcu. Dlatego też skierowali się na Wiznę. W późniejszych dniach wojny w twierdzy stacjonowali już Niemcy, gdy razem z Rosjanami rozerwali Polskę na strzępy. W 1945 roku ostatnie wojska wróciły do Niemiec. W PRL w Osowcu znajdowała się jednostka wojskowa. Obecnie jest tam skład amunicji.

 

W twierdzy znajduje się Muzeum Twierdzy Osowiec. Gorąco polecamy odwiedzić to miejsce. Warto jednak pamiętać, że znajduje się ona na bardzo cennym przyrodniczo terenie, który można zwiedzić osobno. Rozlewiska, trzesawiska oraz bagna biebrzańskie już doskonale znacie z powodu ostatniej tragedii. W Osowcu jest kładka, którą warto przejść się, by z bliska przyjrzeć się tamtejszej przyrodzie. Dobrze jest też wybrać się na wyspę, gdzie znajdują się schrony. Podobno grasuje tam duch “Czarnej damy”, która pierwszy raz zobaczona została przez cara Mikołaja II – jeszcze, gdy żyła. Przy okazji trzeba nadmienić, że nie można zwiedzać całego fortu, gdyż częściowo został zniszczony, a częściowo należy do wojska. Turyści oprócz muzeum mogą oglądać fortyfikacje z przewodnikiem.

Pogorzelisko Biebrzańskiego Parku Narodowego zanika. Wszystko kwitnie!

Chyba po raz pierwszy w życiu tak wielu ludzi zainteresowało się w Polsce pożarem. Gdy pali się jakiś budynek to zwykle wzbudza to lokalne zainteresowanie – najbliższych sąsiadów budynku. Sprawni strażacy dosyć szybko załatwiają sprawę. Czasem jest trudniej – mam tu na myśli nawracający “tajemniczy” pożar na wysypisku w Studziankach pod Wasilkowem. I tu przechodzimy do Biebrzańskiego Parku Narodowego. Ogromny ogień przerósł wszystkich. Garstka strażaków desperacko walczyła z żywiołem dopóki sprawy nie nagłośniły media ogólnopolskie. Nagle znaleźli się dodatkowi strażacy, żołnierze, samoloty, helikoptery i pieniądze na akcje gaśniczą. A wszystko to zaczęło się od wypalania traw.

 

Różne informacje przekazuję ludziom od 2006 roku. Przez te 14 lat akcji strażaków, którzy wyjeżdżali by gasić trawy było tak wiele, że trudno byłoby już to zliczyć z pamięci. Zainteresowanie tym tematem jednak zawsze było bliskie zeru. Gdy nie było kryzysu klimatycznego, gdy nie było pandemii koronawirusa to ludzie bezmyślnie konsumowali. Jeszcze w latach 90-tych mówiło się o masowym wycinaniu drzew. Nikt jednak nie patrzył na to serio. O wirusie, który zarazi cały świat mówiono gdzieś koło 2000 roku w telewizji w programie “Nie do wiary”. Czy ktoś to brał na poważnie? A pamiętacie kryzys z uchodźcami? To było tak niedawno w temu. Gdyby tak można było to “przewidzieć”. Gdyby ktoś tylko czytał opracowania naukowe, to by wiedział o problemie dekadę wcześniej. Tu jest właśnie problem. Co czytamy i kogo słuchamy.

 

Jest takie przysłowie “Polak mądry po szkodzie”. Chciałbym, by nastał dzień, byśmy mówili “Polak mądry przed szkodą”. Z drugiej jednak strony wiem, że nie da się zmienić całego świata. Że tak jak ten pożar – nasz hałas w jakiejś sprawie będzie słyszany tylko lokalnie. Chyba, że wydarzy się niewyobrażalna tragedia. W Biebrzańskim Parku Narodowym na pogorzelisku odrasta już trawa. Jeszcze trochę deszczu i przyroda zagoi świeże rany, jakie po raz kolejny zadał jej człowiek. I znów jesteśmy mądrzy po szkodzie. W Parku pracę zaczęli naukowcy, a efektem ich prac ma być odpowiedź – kiedy po takim pożarze przyroda całkowicie wróci do stanu “przed”. Na wiosnę przyszłego roku ma być też gotowy plan przeciwpożarowy, który uwzględni zmiany klimatu czy suszę. Bo obecne procedury udają, że takich zjawisk nie ma.

 

Problemów, które trzeba pilnie rozwiązać jest mnóstwo. Niestety rządzący – i mam tu na myśli prawie wszystkich polityków, wszystkich opcji, którzy zajmują jakieś stanowisko czy to w samorządzie czy rządzie. Mentalnie dalej są w latach 90-tych, ignorują zmiany klimatyczne, suszę i wiele innych problemów. Problem w tym, że ich ignorancja uderza w nasze życie. Nie mam wątpliwości, że potrzebujemy głębokich zmian i to natychmiast, bo inaczej będziemy ostatnim pokoleniem, które żyło pośród pięknej przyrody.

Kamil Gopaniuk

Meczet w Kruszynianach to najstarsza tatarska świątynia w Polsce. Jaka jest jej historia?

Wielokrotnie na łamach naszego portalu polecaliśmy Wam przy jakiejś okazji odwiedzić małą wioseczkę pod granicą polsko-białoruską, gdzie mieszkają Tatarzy. Mowa tu o Kruszynianach. Oprócz bardzo interesującej kuchni oczywiście warto jest zwiedzić tamtejszy meczet, który został wybudowany na przełomie XVIII i XIX wieku. Dziś postanowiliśmy przybliżyć historię tego budynku, gdyż jest to najstarsza tatarska świątynia w Polsce.

 

Meczet architektonicznie jest dosyć prostą konstrukcją. Jest to prostokąt z trzema wieżami i klasycznym poddaszem. Swoim kształtem nawiązuje do okolicznych kościołów. Świątynia jest zielona, bo jest to kolor islamu. Dwie wieże od razu rzucają się w oczy, zaś trzecia jest nieco ukryta, bo nie ma okien. Znajduje się na krawędzi dachu. Wszystkie wieże mają kształt hełmu, który jest zwieńczony półksiężycem na szczycie. Wnętrze jest podzielone na dwie części – jedna jest dla mężczyzn, druga dla kobiet. Wchodząc do środka należy zdjąć obuwie. Pomieszczenie dla kobiet jest mniejsze i oddzielone. Wystrój to głównie dywany oraz kaligraficzne zapisy cytatów z Koranu. Każdy, kto będzie zwiedzać będzie mógł zanurzyć się w niezwykłej tatarskiej kulturze. A pomoże w tym charyzmatyczny przewodnik – Dżemil Gembicki.

Historia powstania meczetu wiąże się z pojawieniem się Tatarów na polskich ziemiach. Byli oni tu obecni już za czasów litewskiego księcia Witolda. Za czasów panowania króla Jana III Sobieskiego miała miejsce wojna z Turkami. Tatarzy zamieszkujący na terenach Rzeczypospolitej Obojga Narodów stanęli w walce po jej stronie. Po wygranej wojnie społeczność tatarska osiedliła się na ziemiach, które zostały im nadane przez króla. Po osiedleniu się wybudowano meczet. Pierwsze wzmianki o nim były już w dokumentach z 1717 roku. Obecny budynek jest już drugą świątynią w tym miejscu. Został zbudowany najprawdopodobniej w połowie XVIII wieku. Dokładna data nie jest znana lecz wiadomo że w 1846 roku miał miejsce remont, po czym został pamiątkowy kamień przed wejściem. Budynek szczęśliwie dotrwał do współczesnych czasów chociaż przez co najmniej 2 stulecia w Polsce działo się bardzo wiele.

 

Warto też zauważyć, że Kruszyniany to nie jedyny tatarski punkt na podlaskiej mapie. Jest cały 150 km szlak turystyczny. Jeżeli będziecie chcieli całkowicie się zagłębić w historię polskich tatarów to można zacząć w Białymstoku. Tutaj przy ul. Hetmańskiej znajduje się Białostockie Centrum Islamu. Drugi punkt to dom modlitewny przy ul. Grzybowej (Piastowska). Kolejny punkt zwiedzania znajduje się w Sokółce – tam w Muzeum Ziemi Sokólskiej można obejrzeć niezwykłą kolekcję eksponatów tatarskich. Tuż obok Sokółki znajduje się wieś Bohoniki gdzie znajduje się meczet wybudowany w XIX wieku. W Bohonikach znajduje się także spory cmentarz. Można zobaczyć na nim jak wyglądają groby tatarów. W samych Kruszynianach także jest cmentarz, ale nie tak duży jak w Bohonikach. W Polsce żyje ok. 4000 osób pochodzenia tatarskiego. W samym Białymstoku to około 1800 osób. Warto też dodać, że Tatarzy nie są mniejszością narodową tylko są Polakami.

Kolejny kretyn w akcji. Zastrzelił wilka w Puszczy Białowieskiej!

10-letni, bardzo zdrowy i najedzony wilk padł ofiarą kolejnego kretyna. Jeden otruł orły, bociany i inne ptaki w okolicach Drohiczyna, drugi podpalił Biebrzański Park Narodowy, a teraz trzeci. A to wszystko w przeciągu ostatniego miesiąca. A kretynów będzie jeszcze więcej – wszystko dlatego, że ich przestępstw nikt nie traktuje poważnie.

 

Sprawą pierwszego, drugiego i trzeciego kretyna bada prokuratura. I co? I nic. Będą tak badać, badać, badać aż najprawdopodobniej uznają, że już wystarczy i zostanie ona umorzona z powodu nie wykrycia sprawców. A te sprawy nie są skomplikowane – w przypadku Biebrzańskiego Parku Narodowego – w grę wchodzą 3 małe wsie, gdzie ktoś wypalał łąki. Ponadto z tych terenów wcześniej było 12 zgłoszeń dotyczących pożarów. Dla sprawnej Policji to byłaby szybka sprawa. Z jakiegoś powodu nie jest. Z trucicielem ptaków mogłoby być trudniej, bo Drohiczyn i wsie w okolicy to sporo mieszkańców, jednak przypadki trucia ptaków w tamtym rejonie powtarzają się. Wystarczy porządnie zabrać się za tą sprawę, by złapać winnego.

 

Wilk został zastrzelony we wsi Przybudki w gminie Narew 25 kwietnia. Sprawa wyszła na jaw dopiero 5 maja. Minęło 10 dni i znana już jest przyczyna śmierci zwierzęcia. Zabezpieczono także fragment kuli. Miejmy nadzieję, że sprawcę poznamy szybko, aczkolwiek gdy patrzymy na podejście organów ścigania do pozostałych spraw, to można mieć wątpliwości. Zastrzelone zwierzę było w bardzo dobrej kondycji, aktywnie polowało. Prawdopodobnie był to “ojciec” wilczej rodziny. Jego śmierć osłabia całą watahę, co będzie miało wpływ również na środowisko. Gdy nie ma wilków to w lasach pojawia się więcej roślinożernych jeleni czy saren. A te ogołacają drzewa – szczególnie te młode. Gdy są wilki, to roślinożerne są bardzo czujne i nie żerują w jednym miejscu zbyt długo. Dlatego osłabienie watahy może spowodować w dłuższej perspektywie mniejszą ilość drzew, a więc i ptaków. Ich brak natomiast poskutkuje większą liczbą wszelkiej maści owadów, które prędzej czy później dotrą w dużych ilościach do domów okolicznych mieszkańców.

 

Widać jak na dłoni jak bardzo natura jest ze sobą związana, a każda ingerencja człowieka powoduje, że człowiek sam na siebie sprowadza nieszczęście. Dlatego tak ważne jest by kretynów ścigać tak jak groźnych przestępców, bo czynią szkody, które są niewidoczne gołym okiem, ale które odczujemy za jakiś czas.

fot. Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Korycinie

Atrakcje na Podlasiu otwierają się jedna za drugą! Wysyp propozycji spędzania wolnego czasu.

Można powiedzieć, że to wysyp nowych propozycji spędzania czasu w Podlaskiem. W Białowieskim Parku Narodowym po remoncie powstała nowa atrakcja, w Korycinie wraca po pandemii Park Kulturowy Korycin-Milewszczyzna zaś w Białymstoku można znów wybrać się na plażę w Dojlidach.

Białowieża

W ramach modernizacji w Białowieży zmodernizowano Park Dyrekcyjny. Można teraz spacerować specjalnie przygotowaną ścieżką, czerpać informacje z tablic edukacyjnych, ale przede wszystkim upajać się wspaniałą przyrodą. Park Dyrekcyjny powstał w 1890 roku, rozbudowano go dodatkowo kilka lat przed II Wojną Światową. Znajduje się on 1,5 km od carskiego Parku Pałacowego (z którym pierwotnie stanowił całość). By dotrzeć do atrakcji wystarczy kierować się albo na ul. Stoczek albo na ul. Tropinka.

Korycin

Drugi sezon zaczyna wielka atrakcja w Korycinie. Park Kulturowy w ubiegłym roku odwiedziło 50 000 osób. 5 maja otwarto wrota do średniowiecznego grodziska, ale wyłącznie do samodzielnego zwiedzania. Dzięki tablicom informacyjnym oraz wytycznym alejkom każdy turysta może bez przodownika zwiedzać obiekt oraz poznać ciekawostki parku. Informacje są w 3 wersjach językowych – polska, angielska i rosyjska. Park dostosowany jest dla osób niepełnosprawnych zarówno na wózkach inwalidzkich oraz niedowidzących (opisy atrakcji są napisane także językiem Braille’a). Oprócz tego dostępna jest infrastruktura rekreacyjna na plaży – wiaty, miejsce ogniskowe oraz grillowe. Do końca maja będzie jeszcze zamknięty wiatrak oraz sala etnograficzna z uwagi na bezpieczeństwo odwiedzających. Wstęp na teren Parku jest bezpłatny.

 

Badania archeologiczne, przeprowadzone w 2014 roku odkryły wiele tajemnic z przeszłości Milewszczyzny w Korycinie. Istniejące tam grodzisko powstało w X wieku i funkcjonowało do XII. Gród otoczony był trzema wałami i prawdopodobnie trzema fosami. Sprawne oko obserwatora może dostrzec wszystkie te elementy podczas wędrówki po jego umocnieniach. Jedną z atrakcji jest wiatrak z 1949 r. posadowiony w centrum parku, na majdanie – podobno stał w tym miejscu w XIX w. Został on przeniesiony z pobliskiej miejscowości Jatwieź Duża. To jeden z najpiękniejszych wiatraków w Polsce. Dzięki temu, że posiada pełne wyposażenie, odwiedzający poznają konstrukcję młynów wiatracznych oraz historię młynarstwa. Każdy chętny może „zostać młynarzem” i spróbować własnych sił przy produkcji mąki na żarnie nieckowatym i żarnie obrotowym. Natkniemy się tu również na ślady XVI – XVII wiecznej strażnicy czy powstałego na przełomie XIX i XX w. dworku, na którego fundamentach stanęła szklana wiata edukacyjna. Można też zajrzeć do starej, zbudowanej z kamienia piwniczki, która jest charakterystycznym elementem korycińskiej wsi. Przechowywane są w niej dary ziemi (ziemniaki, marchew, buraki) i wytwory pracy rąk mieszkańców, takie jak: konfitury, soki, kompoty czy sery korycińskie.

Dojlidy

Plaży w Dojlidach raczej nie trzeba szerzej opisywać. Sztuczny zbiornik służył dawniej tylko dla okolicznej szkoły rolniczej. Dziś to miejsce, gdzie wielu mieszkańców odpoczywa na złotym piasku. W tym roku zapewne nie będzie jednak legendarnych tłumów z powodu pandemii, ale obiekt nie powinien stać pusty. Plaża bowiem ma nie tylko do zaoferowania zbiornik wodny, ale też sprzęt do pływania – kajaki, rowery wodne, łodzie deski windsurfingowe, łodzie żaglowe. Naprawdę warto skorzystać!

fot. po prawej - Archidiecezja Białostocka

Dwa kościoły w Supraślu stoją 150 metrów od siebie. Wszystko zaczęło się w XIX wieku.

Supraśl to przepiękne miasteczko pod Białymstokiem, które odwiedzane jest przez wielu turystów, ale też i okolicznych mieszkańców. Spędzanie czasu na bulwarach, smakowanie regionalnej kuchni czy spacery po Puszczy Knyszyńskiej to właściwie większość punktów “programu” każdego, kto tam przyjeżdża. Spacerując ulicami Supraśla można zwrócić uwagę, że przy głównej ulicy stoją obok siebie 2 kościoły. Dokładnie dzieli je 150 metrów. To dosyć zaskakujące. O ile na Podlasiu przyzwyczailiśmy się, że obok siebie stoją na przykład kościół i cerkiew o tyle dwa kościoły katolickie w tak małej odległości nie są już tak oczywiste. Postanowiliśmy sprawdzić jaka historia stoi za tak zaskakującym faktem. Gdy już się dowiedzieliśmy, to chcielibyśmy z Wami się nią podzielić.

Czekali 5 lat na mszę

Otóż dawniej, a konkretnie w XIX wieku były to świątynie o różnych wyznaniach – jedna ewangelicko-augsburska, zaś druga katolicka. Należy zaznaczyć iż ta druga została wybudowana w 1863 roku. Jednak pierwsze nabożeństwo odbyło się tam dopiero 5 lat później. Wszystko dlatego, że Polska była pod zaborami, a nasza część pod rosyjskim zaborem. Tego samego roku, co wybudowano świątynię, wybuchło powstanie styczniowe. Walki miały miejsce między innymi w Supraślu czy okolicznej Kopnej Górze. Po tych wydarzeniach carskie władze represjonowały Polaków.

 

Między innymi nie zgadzano się na odprawianie katolickich mszy, które potajemnie odbywały się w domach. Ostatecznie po pięciu latach dzięki działaniom jednego z supraskich fabrykantów – Niemca Alfonsa Alta udało się wynegocjować, że msze będą prowadzone przez niemieckiego księdza Gustawa Bayena. Niedługo po tym jednak został wyrzucony z Supraśla za zaangażowanie w obronę prześladowanych unitów. Kolejni księża obejmujący kościół byli już Polakami. Nie była to jednak parafia lecz filia parafii białostockiej ponieważ władze carskie nie pozwalały na rozwój kościołowi. Z tego samego powodu w Białymstoku drugi kościół (św. Rocha) powstał dopiero po odzyskaniu Niepodległości.

Zdewastowany magazyn

W 2005 roku Ksiądz Arcybiskup Wojciech Ziemba, ówczesny Metropolita Białostocki podzielił omawianą wyżej parafię pw. Świętej Trójcy i utworzył drugą, odrębną parafię pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w kościele 150 metrów obok. Warto jednak zaznaczyć, że to nie było tak iż była tam świątynia ewangelicko-augsburska i nagle stała się katolicka. Świątynia tego pierwszego wyznania została wyświęcona w 1885 roku. Ufundowali ją fabrykanci suprascy. Gdy nadeszła II Wojna Światowa kościół przestał pełnić swoje funkcje. W kolejnych latach przeznaczono go na magazyn i aż do 1968 roku ulegał dewastacji. W PRL próbowano dawną świątynię jeszcze zaadaptować na salę gimnastyczną, salę koncertową, punkt PTTK. W latach 1979-1986 przeprowadzono w niej prace rewaloryzacyjne.

 

Po upadku PRL kościół ewangelicko-augsburski otrzymał prawo własności do budynku. Rok później jednak Kuria Arcybiskupia kościoła katolickiego w Białymstoku odkupiła świątynię. Świątynię wzniesiono w stylu eklektycznym z przewagą form neogotyckich. Została wyremontowana i dostosowana do potrzeb kultu katolickiego po erygowaniu nowej parafii czyli w 2005 roku. Od tego czasu w Supraślu w odległości 150 metrów funkcjonują dwie różne parafie.