Ostatnio jak co roku obchodziliśmy Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu. W Białymstoku tradycyjnie obchodzony był nie jako tydzień lecz jako „dzień” bez samochodu. W ramach zachęty, by nie jeździć tego dnia własnym środkiem lokomocji można było przejechać się za darmo autobusem. Nie można powiedzieć niestety, by władze Białegostoku „zrównoważony transport” traktowały zbyt poważnie. U nas chyba nikt nawet nie rozumie co to w ogóle jest.
Dunkierka
Zacznijmy więc od pokazania w praktyce czym jest zrównoważony transport. Dunkierka to takie francuskie miasto, które można było ostatnio oglądać w filmie o takim samym tytule. Nam raczej z niczym innym się nie kojarzy. Tymczasem pod pewnym względem jest podobne do Białegostoku. Nie ma tam tramwajów, nie ma kolei miejskich, więc mieszkańcy Dunkierki tak jak i my mogą korzystać wyłącznie z autobusów i samochodów. W 2014 roku wybory w Dunkierce wygrał mer Patrice Vergriete. W swoim programie wyborczym obiecał darmową komunikację miejską. Po wyborach przygotowywano się do wprowadzenia takiego rozwiązania aż 4 lata. Od roku darmowa komunikacja miejska tam już funkcjonuje. Efekt? Autobusy w godzinach szczytu są pełne, mieszkańcy sprzedają samochody. Czy zniesienie płatności za bilety wystarczyło?
Oczywiście, że nie. Zacznijmy od najważniejszego. Darmowa komunikacja miejska nie oznacza, że ona jest za darmo. Mieszkańcy płacą za nią w podatkach a nie w biletach. Tak samo jak na darmową służbę zdrowia płaci się składki, a na darmowe szkoły zrzucają się z naszych podatków rząd i samorząd. Zatem „darmowe” znaczy tyle, że nie trzeba za to płacić dwa razy. Jak wspomnieliśmy, zniesienie płatności za bilety zajęło francuskim urzędnikom aż 4 lata. Dlaczego to było takie skomplikowane? Otóż komunikację w Dunkierce zaplanowano zupełnie od zera, by maksymalnie wykorzystać jej możliwości. Zrezygnowano nie tylko z biletów, które kosztował 1,4 euro czyli około 6 zł. Kupiono także nowe autobusy. W mieście istnieje 17 linii, z czego 5 kursuje przez cały dzień co 10 minut. Jest także komunikacja podmiejska.
Po wprowadzeniu zmian przeprowadzono badania, z których wyniki były zaskakujące. Frekwencja w autobusach wzrosła o 65 proc. w dni powszednie zaś w weekendy o 125 proc. Z badań też wynika, że połowa pasażerów to nowe osoby. Ponadto 10 proc. kierowców postanowiło sprzedać samochód lub go nie kupować.
Czy w Białymstoku takie coś jest możliwe?
Niestety nie. Nie dlatego, że nas nie stać. Dlatego, że Tadeusz Truskolaski kompletnie nie interesuje się komunikacją miejską. Ta od wielu lat funkcjonuje dokładnie tak samo. Tak samo źle. A urzędujący prezydent kompletnie nic z tym nie robi. W Białymstoku co prawda bierze się dotacje związane z transportem w mieście, przy okazji kupując nowe autobusy, ale efekt końcowy jest taki, że wygląda to tak jakby brali żeby brać. Bez większego sensu. Na przykład w ramach dotacji buduje się lub remontuje jakąś drogę i organizuje na niej buspas. Bez niego nie można byłoby w ogóle wziąć tej dotacji. W efekcie są buspasy na ul. Sopoćki czy Branickiego, gdzie autobusów jest jak na lekarstwo. Pas przez większość dnia stoi pusty.
W Białymstoku jest 29 linii, do tego 10 podmiejskich, 3 działające wyłącznie za miastem. Mamy także linie nocne, które jako jedyne po latach zostały zmienione i działają obecnie tak jak należy. Trasy autobusów dziennych natomiast to jakaś pomyłka. Autobusy krążą przez wszystkie osiedla wydłużając czas podróży. Na przykład „siedemnastka” jedzie z osiedla TBS na osiedle Dojlidy aż godzinę! Samochodem jedzie się 16 minut. Jeszcze bardziej kuriozalna jest trasa „dwójki”. Samochodem można pojechać z Transportowej na Dojlidy Górne w 13 minut. Autobus jedzie godzinę. Można wymienić też inne linie, które działają identycznie. Zatem autobusy nie są żadną konkurencją dla samochodów.
Chore ceny
Kolejna rzecz, która pokazuje ewidentnie że ludzie by korzystali z autobusów gdyby były częste i darmowe są BiKeRy. Białostoczanie chętnie korzystają z rowerów, które są darmowe przez pierwsze 20 minut. Jaki jest średni czas wypożyczenia? 18 minut. Wmawianie komuś, że mieszkańcy kochają rowery jest bzdurą. Korzystają z nich, bo są za darmo w przeciwieństwie do autobusów, których nie oszukujmy się – ceny biletów są po prostu chore. Gdyby było inaczej – średnia czasu wypożyczenia byłaby dłuższa, a wypożyczeń zwyczajnie mniej, bo ludzie nie nabijaliby ich liczby przesiadkami by zyskać darmowy przejazd.
Dlatego też w Białymstoku również zniesienie samych płatności za bilety nic by nie zmieniło. Potrzebujemy nowoczesnej, dobrze zorganizowanej, konkurującej z samochodami komunikacji miejskiej. Ponadto potrzebujemy też uruchomienia kolei miejskich. Niewykorzystywanie torów, które biegną przez miasto to zwyczajna głupota.
Koronnym argumentem wielbicieli dotychczasowego rozwiązania tj. preferowania samochodów jest stwierdzenie „Przecież w Białymstoku nie ma korków”. To fakt, w porównaniu z innymi miastami nie traci się u nas czasu. Proponuję jednak wszystkim wielbicielom tego rozwiązania w godzinach szczytu zrobić mały spacer. Przejdźcie ul. Lipową oraz Al. Piłsudskiego. Najlepiej w chłodny poranek, by spaliny nie tylko było czuć, ale też doskonale widać. Ponadto liczba samochodów na ulicach wzrasta. To tylko kwestia czasu, gdy miasto będzie zakorkowane jak inne. Wtedy znakomity ekonomista ze Słonimskiej może ogłosi, że skoro mieszkańcy są tacy bogaci, że każdy ma samochód, a autobusy są takie puste, to je zlikwidujmy. A co! Ile oszczędności.
Partnerzy portalu:
